Największy w historii program inwestycyjny – Krajowy Program Kolejowy o wartości prawie 77 mld zł jest już prawie na finiszu. Blisko 93% KPK to inwestycje zakończone oraz w trakcie realizacji. Dostępniejsze w całym kraju stacje i przystanki, krótsze czasy podróży koleją, lepsze warunki do przewozu towarów – to efekty wykorzystania przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. miliardów środków unijnych i budżetowych w obecnej perspektywie UE. PLK są także gotowe do ogłaszania przetargów na nową perspektywę.
Wykorzystanie środków unijnych i budżetowych osiągnęło najwyższą wartość w historii PLK. Na podobnym etapie poprzedniej perspektywy zrealizowano wydatki na poziomie 13,7 mld zł, obecnie inwestycje za ok. 45 mld zł służą podróżnym i już usprawniły przewóz towarów na ponad 5 500 km nowych torów.
– Efektywnie wykorzystujemy środki unijne. Dzięki nim poprawiają się warunki podróży. Mieszkańcy każdego województwa, dużych i mniejszych miejscowości zyskali lepszy dostęp do kolei i ofertę lepszych podróży. Szybciej i krócej jeździmy z Warszawy do Trójmiasta, z Krakowa do Katowic, z Poznania do Wrocławia czy z Warszawy do Olsztyna. Powróciły pociągi m.in. z Dębicy do Mielca i przez Zagłębie Miedziowe – powiedział Ireneusz Merchel, prezes Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.
Zmodernizowano i odbudowano ok. 370 przystanków w ramach prac inwestycyjnych finansowanych z Krajowego Programu Kolejowego. Windy, pochylnie, specjalne oznakowania, zwiększyły komfort i jakość dostępu do kolei już dla tysięcy podróżnych korzystających zarówno ze stacji w dużych miastach, takich jak Szczecin, Lublin, Rzeszów, Gdańsk Główny, jaki i w mniejszych miejscowościach, jak Świebodzice, Pisz, Rogożno, Jelenino, Górażdże.
Ponad 50 nowych przystanków w dodatkowych lokalizacjach zwiększyło dostępność do kolei. To nowe przystanki w większych miastach np. Warszawa Powązki, Kraków Bronowice, Olsztyn Likusy, ale i w małych miejscowościach i na rogatkach aglomeracji np. Iwiny k. Wrocławia, Parzniew k. Warszawy, Orzechowicze na Podlasiu, Szydłów Centrum w woj. opolskim. Dzięki środkom unijnym i budżetowym mieszkańcy ponad 100 gmin wygodniej podróżują oraz bezpieczniej i sprawniej dojeżdżają do pracy i szkoły.
Poziom bezpieczeństwa na kolei zwiększył się dzięki miliardowym inwestycjom. Tylko na styku z komunikacją drogową wykorzystujemy codziennie ponad 500 nowych bezkolizyjnych skrzyżowań i przebudowanych wiaduktów oraz ponad 2000 zmodernizowanych i wyposażonych w nowe urządzenia przejazdów kolejowo drogowych.
Podróżni korzystają już z efektów krótszych podróży, dzięki wydatkowaniu środków unijnych i budżetowych. Skrócił się czas podróży w regionach i dzięki temu także na trasach dalekobieżnych. Szczególnie widać to na połączeniach: Katowice – Kraków, Wrocław – Poznań, Warszawa – Gdańsk, Wrocław – Gdynia, Poznań – Piła, Olsztyn – Szczytno – Ełk.
Kolej wróciła po latach na niewykorzystywane trasy i zwiększa dostępność komunikacyjną dzięki inwestycjom m.in. na liniach: Legnica – Rudna Gwizdanów, Lublin – Łuków, Mielec- Dębica.
Projekty dedykowane szczególnie dla rozwoju transportu towarowego już są zakończone i wykorzystywane. To m.in. przebudowane linie w województwie śląskim – Toszek Północ – Rudziniec Gliwicki – Stare Koźle, Chybie – Żory – Rybnik – Nędza/Turze, Częstochowa – Chorzew Siemkowice, zmodernizowane i zelektryfikowane linie Stalowa Wola Rozwadów – Lublin i Węgliniec – Zgorzelec. Wymagały one m.in. przebudowy urządzeń sterowania, mostów i wiaduktów oraz obiektów inżynieryjnych. Dotychczas środki unijne zostały wykorzystane m.in. na budowę i modernizacje blisko 600 mostów np. na międzynarodowej trasie Rail Baltica na Bugu, nad Wisłą w Krakowie na trasie E 30, czy na Sanie na trasie Lublin – Stalowa Wola. Inwestycje w transport kolejowy towarowy to korzyści dla ekologii i wzrost bezpieczeństwa także na drogach.
Nowa perspektywa – jesteśmy gotowi
– Jesteśmy przygotowani do ogłoszenia nowych przetargów w przypadku zatwierdzenia planów finansowych w ramach KPO i nowej perspektywy. Mamy gotowe dokumentacje dla planowanych inwestycji. W 2022 roku planujemy wszcząć postępowania na kwotę szacunkową około 11-12 mld zł. Dodatkowo w 2022 r. w ramach KPK planujemy nakłady na poziomie ponad 14 mld zł – mówi prezes PLK.
Prace nad przygotowaniem projektów nowej perspektywy 2021-2027 trwają od kilku lat i obejmują opracowanie dokumentacji studialnych i projektowych. Ich realizację PLK rozpoczęły jeszcze zanim pojawiły się pierwsze doniesienia o wielkości budżetu unijnego i krajowego w nowym okresie programowania.
Podstawowym założeniem jest dostosowanie infrastruktury do wymagań sieci bazowej towarowej TEN-T, tj. m.in. kursowania pociągów towarowych o długości min. 740 m przy zachowaniu nacisków 221 kN/oś, pełna elektryfikacja poszczególnych linii kolejowych wchodzących w skład korytarzy sieci bazowej TEN-T, dostosowanie infrastruktury do kursowania pociągów towarowych z prędkością 100 km/h, a także wdrożenie systemu ERTMS/ETCS.
W ramach nowej pespektywy UE planowane są również projekty mające na celu poprawę przepustowości w aglomeracjach miejskich poprzez rozbudowę wlotów do aglomeracji do 4 torów, co pozwoli na separację ruchu podmiejskiego, dalekobieżnego i towarowego. Planowane są także m.in. inwestycje, których celem jest połączenie głównych ośrodków miejskich i aglomeracyjnych zmodernizowanymi liniami kolejowymi, na których możliwe będzie dalsze podwyższanie dopuszczalnej prędkości maksymalnej, co pozwoli na skrócenie czasu przejazdów pomiędzy poszczególnymi miastami. Realizowane będą także inwestycje na potrzeby budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dotyczy to linii kolejowych, zarządzanych przez PLK, które będą częścią tzw. „szprych CPK”.
Uzupełnieniem tych działań będzie realizacja Programu Kolej Plus, Rządowego Programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025. PLK będą kontynuować współpracę z samorządami w ramach programu poprawy bezpieczeństwa poprzez budowę bezkolizyjnych skrzyżowań.
Status KPK
Realizowany jest największy w historii program inwestycyjny – Krajowy Program Kolejowy o wartości prawie 77 mld zł. Łączna wartość inwestycji zakończonych oraz w trakcie realizacji to 71,2 mld zł, co stanowi 92,8% całego KPK.
Zakończono inwestycje o wartości 20,4 mld zł. W realizacji, na różnych poziomach zaawansowania, są inwestycje o wartości 50,8 mld zł. Inwestycje te są realizowane średnio w ciągu 2-3 lat, oznacza to, że wykonawcy mają zapewniony front robót do połowy 2023 r. Na etapie przetargów są obecnie inwestycje o wartości 2,5 mld zł.
(fot. źródło PKP PLK)
